روغن شحم

روغن‌های خوراکی و چربی‌ها، سومین عنصر مهم غذای انسانی پس از قندها و پروتئین‌ها بوده که ازکالاهای ضروری در سبد خرید خانواده‌ها محسوب می‌شود و از آنجایی که علاوه بر تامین انرژی، حاوی اسیدهای چرب ضروری مورد نیاز بدن برای جذب ویتامین‌های محلول در چربی (A,K,E,D) هستند، نقش مهمی در سلامتی و بقای انسان دارد. استفاده از روغن‌های طبیعی از زمان‌های قدیم مرسوم بوده اما چند سالی است که به سبب تبلیغات پر حجمی که علیه روغن‌های حیوانی شده، رویه مصرف روغن‌های طبیعی کاهش پیدا کرده و جای خود را به روغن‌های صنعتی بخشیده است. اما اگر واقعا روغن‌های حیوانی آنگونه که تا به امروز تبلیغ شده، برای سلامتی انسان مضر هستند، پس چرا امروزه با جایگزین شدن روغن‌های نباتی مایع و روغن‌های صنعتی، شاهد افزایش چشمگیر بیماری‌های قلبی و عروقی هستیم؟ آیا این روغن‌های جایگزین برای سلامتی انسان بی خطر هستند و مصرف آنها در دراز مدت باعث ابتلا به انواع و اقسام بیماری‌ها نمی‌شود؟

روغن شحم چیست

روغن‌های خوراکی از منظر منشأ تامین به دو دسته گیاهی و حیوانی تقسیم می‌شوند. از جمله روغن‌های حیوانی، می‌توان به چربی آب شده اطراف اندام مختلف گاو اشاره کرد و در این بین چربی اطراف قلوه‌گاه گاو نسبت به چربی دیگر اندامش، از لطافت و خواص بیشتری برخوردار است. به روغن بدست آمده از چربی اطراف قلوه‌گاه، روغن شحم گاو می‌گویند. شحم جایگزین مناسبی برای روغن‌های مختلف است تا به جای استفاده از روغن‌های به اصطلاح بدون پالم که بسته بندی‌های جذابی دارند، از روغن شحم مرغوب استفاده نموده و عطر و طعم جدیدی را مهمان سفره‌های غذاییتان کنید. در استفاده از روغن شحم باید توجه داشت، مصرف آن برای افراد سالمندی که تحرک کمتری دارند، توصیه نمی‌شود.

ویژگی‌های روغن شحم

• آب‌کننده چربی‌های زیرشکم و چربی‌های اضافی بدن.
• عروق و رگ‌های بسته را باز می‌کند؛ روغن شحم مانند روغن‌های صنعتی در رگ‌ها و زیر پوست نمی‌بندد، حتی چربی‌‌های از پیش انباشته شده را از بین می‌برد.
• خاصیت ترمیم‌کنندگی دارد و مصرف شحم، پوست را شفاف و هلویی می‌کند.
• منبع تولید انرژی و توان؛ شحم می‌تواند انرژی لازم برای روزهای پر مشغله‌تان را فراهم کند.
• تقویت سیستم دفاعی بدن؛ شحم، تقویت کننده موثر سیستم دفاعی بدن بوده و همچنین برای افزایش رشد و تقویت استخوان‌ها مفید است.
• شحم به راحتی آب می‌شود و نیاز به حرارت زیاد ندارد.

شحم در طب اسلامی، سنتی و نوین

برنج زعفرانی و خورشت با یک وجب روغن، غذای مطلوب اکثر ایرانی‌هاست، که در چند سال اخیر به سبب بیماری‌هایی که بر اثر مصرف روغن‌های صنعتی، افزایش یافته، کمتر چنین غذاهایی بر سر سفره‌هایمان یافت می‌شود. غافل از اینکه چندین سال قبل با وجود سفره‌های رنگی، آدم‌ها سالم بودند و کمتر خبری از سکته اطرافیان به گوشمان می‌رسید. وجود پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایی که هنوز هم قوت و سلامت در چهره‌شان دیده می‌شود، دلیل محکمی بر اثبات حرفمان است.

از طرفی ما در طب سنتی و طب اسلامی نیز بارها شاهد تاکید بزرگان بر استفاده از روغن‌حیوانی بوده‌ایم نظیر :

• از امام صادق (ع) درباره این سخن پیامبر (ص) که فرموه بود : « هرکس لقمه‌ای ازپیه بخورد، آن لقمه هم‌اندازه خود، بیماری را از بدن بیرون می‌راند.» پرسیدند، ایشان فرمود : «منظور پیه یا همان شحم گاو است»
• در روایت معروفی دیگر از پیامبر (ص) از پیامبر اینگونه آمده که : « گاو گوشتش مرض، شیرش شفا و شحمش دواست»
• محمد باقر مینایی متخصص طب سنتی نیز چنین گفته که : «بهترین روغن برای مصارف خوراکی، روغن‌هایی با منشأ حیوانی مثل روغن شحم گاو و روغن کره دوغی هستند که در منابع طب سنتی به استفاده از آنها تاکید شده است؛ با توجه به اینکه روغن‌های حیوانی با خوردن غذا و طی فرآیند تجزیه در بدن حیوان به چربی تبدیل شده‌اند، مقداری از مضرات آنها کاسته می‌شود، در نتیجه مواد زائدی که یک بار جذب بدن حیوان شده‌اند، در بدن ما رسوب نمی‌کنند.» وی در ادامه نیز افزود؛ فراموش نکنید که طبخ غذا در روغن‌های خیلی داغ، باعث از بین رفتن و تغییر خواص ماده غذایی و روغن می‌گردد.

شاید تصور شود که شحم گاو، تنها در طب سنتی و اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. در حالیکه در طب نوین، داروسازان و پزشکان روز هم از روغن شحم استفاده می‌کنند. برای مثال در کشور سوئیس دارویی به نام «سلدرین» ساخته شده که توسط متخصصین روماتولوژیست و ارتوپد تجویز می‌شود. مایه اصلی این دارو، شحم گاو است که نشان دهنده اهمیت شحم گاو، حتی در طب جدید می‌باشد.

نکته قابل توجهی که در خرید روغن شحم باید در نظر گرفت، اینست که تولید روغن شحم کار هرکسی نیست و مهارت و تجربه زیادی می‌خواهد. این روغن برای پخت و پز و سرخ‌کردنی، بسیار عالیست و اگر تولید کننده‌اش حرفه‌ای باشد، اصلا بوی نامطبوعی در غذا ایجاد نمی‌کند. از طرفی ممکن است روغن شحمی که می‌خرید ناخالصی داشته باشد، مثلا از چربی‌های قسمت ‌های دیگر گاو هم در تولیدش استفاده کرده باشند. بنابراین سعی کنید تا از هرجایی و هرکسی روغن شحم را تهیه نکنید.